ខែតុលា 29, 2009 
ដោយ អយុធ្យា
2009-10-29
វិទ្យុអាស៊ីសេរី
ក្រុមអង្គការធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិដីធ្លីនិងសិទ្ធិមានលំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដាក់សម្ភោធសៀវភៅណែនាំស្តីពីសិទ្ធិដីធ្លីនិងសិទ្ធិមានលំនៅ ដើម្បីផ្តល់ការអប់រំពីការតស៊ូមតិដល់ពលរដ្ឋពីការជម្លៀសណាមួយពីអាជ្ញាធរ។
កម្មករ រុះរើ ផ្ទះ អ្នក ភូមិ នៅ តំបន់ ដី ក្រហម ក្នុង សង្កាត់ ទន្លេបាសាក់ ខណ្ឌ ចំការមន ក្រុង ភ្នំពេញ កាលពី ថ្ងៃ ២៤ មករា ២០០៩។ (RFA Photo/Ouk Savborey)
អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលចំនួន៣ បានរួមគ្នាស្រាវជ្រាវនិងបោះពុម្ពផ្សាយសៀវភៅ ទាក់ទងជាមួយការបណ្តេញចេញពីលំនៅ ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមានការយល់ដឹងចំពោះការបណ្តេញចេញ និងគ្រោះថ្នាក់ ការលំបាកដែលកើតមានពីការបណ្តេញចេញពីលំនៅ ដែលកើតឡើងនៅកម្ពុជា។
សៀវភៅណែនាំចំនួនបីក្បាលស្តីពីសិទ្ធិដីធ្លីនិងសិទ្ធិមានលំនៅ នៅកម្ពុជា គឺជាលទ្ធផលនៃការសហការរវាងអង្គការស្ពានទៅកាន់សន្តិភាពអាស៊ីអាគ្នេយ៍ មជ្ឈមណ្ឌលស្តីពីសិទ្ធិមានលំនៅនិងការបណ្តេញចេញ និងគម្រោងគណនេយភាពអន្តរជាតិ បានដាក់សម្ភោធឲ្យប្រើប្រាស់កាលពីថ្ងៃច័ន្ទ ២៦ តុលា ដើមសប្តាហ៍នេះ។
លោកស្រី សៅ សុធារី ប្រធានកម្មវិធីសិលានៃអង្គការស្ពានទៅកាន់សន្តិភាពអាស៊ីអាគ្នេយ៍ មានប្រសាសន៍ថា ការចងក្រងសៀវភៅនេះឡើង ប្រយោជន៍ដើម្បីចូលរួមចំណែកជួយដល់ប្រជាពលរដ្ឋមានការយល់ដឹងពីហានិភ័យ និងគ្រោះថ្នាក់នៃការបណ្តេញចេញពីលំនៅដោយបង្ខំ ព្រមទាំងអប់រំដល់ប្រជាពលរដ្ឋឲ្យយល់ដឹងពីសិទ្ធិ និងយុទ្ធសាស្ត្រតស៊ូមតិការពារសិទ្ធិរបស់ខ្លួន ពីការបណ្តេញចេញពីលំនៅ ឬដីធ្លីពីសំណាក់អាជ្ញាធរ។
លោកស្រី សៅ សុធារី មានប្រសាសន៍ដូច្នេះ ៖ «ខ្ញុំសូមអំពាវនាវ ក៏ដូចសំណូមពរទៅដល់អាជ្ញាធរឲ្យជួយធ្វើយ៉ាងណាឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ហើយកុំឲ្យមានការផ្លាស់លំនៅដោយបង្ខំពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយ ដោយមិនមានការយល់ព្រមពីប្រជាពលរដ្ឋ»។
លោក គឹម សុវ៉ាន់ ប្រធានអង្គការវីជីឡែន ដែលធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងការចុះបញ្ជីដីធ្លីនិងសិទ្ធិមានលំនៅ មានប្រសាសន៍ថា នៅកម្ពុជាដោយសារតែការចុះបញ្ជីសិទ្ធិមានលំនៅមានការយឺតយ៉ាវ ទើបបណ្តាលឲ្យមានវិវាទដីធ្លីកើតមានច្រើនស្ទើរទូទាំងប្រទេស។ ដោយឡែកទាក់ទងទៅនឹងការជម្លៀសប្រជាពលរដ្ឋយកដីដើម្បីអភិវឌ្ឍ លោកបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលទទួលជោគជ័យច្រើន ប៉ុន្តែរាល់ចំណាត់ការរបស់អាជ្ញាធរ គឺធ្វើឡើងដោយខុសច្បាប់និងមានការគំរាមកំហែង។
លោក គឹម សុវ៉ាន់ មានប្រសាសន៍ថា ៖ «យើងឃើញថា ប្រទេសយើងអភិវឌ្ឍន៍ហើយ ក៏ប៉ុន្តែមកដល់ពេលនេះឃើញថា ចំណងគ្រប់កន្លែងទាំងអស់ហ្នឹងមិនសមស្របហើយបង្ខំ ហើយការបែងចែកមកដល់ពេលនេះ សាលាក្រុងគាត់ទទួលជោគជ័យច្រើនក្នុងការបណ្ដេញចេញ»។
លោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស មានប្រសាសន៍ថា ទំនាស់ដីធ្លីមិនមែនកើតឡើងដោយការផ្តល់កម្មសិទ្ធិដីធ្លីជូនប្រជាពលរដ្ឋមានការយឺតយ៉ាវទាំងអស់នោះទេ។
លោក កឹម សុខា មានប្រសាសន៍ដូច្នេះ ៖ «បញ្ហាធំបំផុតគឺដោយសារអំពើពុករលួយ ការកេងប្រវ័ញ្ចទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ ប្រើប្រាស់អំណាចទៅលើអ្នកទន់ខ្សោយហ្នឹងវាច្រើនជាង»។
លោក សាប៊ូ បាចារ សមាជិកព្រឹទ្ធសភា ទទួលបន្ទុកបញ្ហាដីធ្លី ធ្លាប់មានប្រសាសន៍ថា កន្លងមកការកើតមានទំនាស់ដីធ្លី គឺកើតឡើងដោយសារតែប្រជាពលរដ្ឋមិនមានកម្មសិទ្ធិកាន់កាប់ដីធ្លី និងលំនៅបានត្រឹមត្រូវ ប៉ុន្តែលោកសង្ឃឹមថា នៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលផ្តល់កម្មសិទ្ធិដីធ្លី និងលំនៅជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋបានជាស្ថាពរ ទំនាស់ដីធ្លីនឹងកាត់បន្ថយ។
ទំនាស់ដីធ្លីដែលកើតមាននៅស្ទើរគ្រប់ខេត្តក្រុងទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា កន្លងមកត្រូវបានក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅកម្ពុជា បានរកឃើញថា ការចុះបញ្ជីផ្តល់កម្មសិទ្ធិដីធ្លី គឺជាផ្នែកមួយនៃទំនាស់ប៉ុណ្ណោះ។ ទំនាស់នេះក៏កើតឡើងដោយសារតែអំពើពុករលួយនិងដោយសារតែការគំរាមកំហែងពីមន្ត្រីមានអំណាចនិងអ្នកមានទ្រព្យធន៕
Camnews 