Written by ភ្នំពេញដេលីញូវ
Tuesday, 11 October 2011
ខេត្តពោធិ៍សាត់ មានទីតាំង នៅភាគខាងលិច បឹងទន្លេសាប ដែលមាន ព្រំប្រទល់ជាប់ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង បាត់ដំបង កោះកុង និង ប្រទេសថៃ ។ ខេត្ត ពោធិ៍សាត់ ជាខេត្តមួយ គ្របដណ្តប់ មួយភាគធំ ដោយជួរភ្នំ ពិសេស ជួរភ្នំក្រវាញ ។ ខេត្តនេះមានផ្ទៃដី ១២.៦៩២ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ចែកចេញជា ៦ ស្រុក-ក្រុង ៤៩ ឃុំ-សង្កាត់ ៤៩៥ ភូមិ និង មានប្រជាពលរដ្ឋ រស់នៅ ៣៦០.៤៩៥ នាក់ (តួលេខឆ្នាំ ១៩៩៨) មានចម្ងាយផ្លូវ ១៨៩ គីឡូម៉ែត្រ ពីភ្នំពេញ តាមផ្លូវជាតិ លេខ ៥ ។
ទោះបីជាខេត្តនេះ មិនមែនជាតំបន់ ដែលមាន ប្រាសាទបុរាណ តែផ្នែកសំខាន់ៗ របស់ខេត្តនេះ ពោរពេញទៅដោយ ប្រវត្តិសាស្ត្រ សង្គ្រាមរវាងសៀម និង ខ្មែរ ដែលបានកើតឡើង មុនសម័យ អាណានិគមបារាំង ។ ទីតាំងប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលល្បីល្បាញ មួយនោះ គឺផ្នូររបស់ឧកញ្ញ៉ា ឃ្លាំង មឿង ជាវីរបុរសរបស់ខ្មែរ ដែលបានដឹកនាំ ធ្វើសង្គ្រាមប្រឆាំង និងបាន យកឈ្នះសៀម ក្នុងឆ្នាំ ១៤៨២ ។ ភាពល្បីល្បាញនៃ ការឆ្លាក់វត្ថុសិល្បៈ និង បដិមា ដែលធ្វើពីថ្មកែវ រឹតតែធ្វើឱ្យខេត្តនេះ មានឈ្មោះល្បីល្បាញ និង ទាក់ទាញភ្ញៀវ ទេសចរ ច្រើនទ្វេឡើង ថែមទៀត ។
* អ្នកតា ឃ្លាំង មឿង
តា មឿង មានស្រុកកំណើត នៅស្រុកបាកាន ខេត្តពោធិ៍សាត់ ជាបុគ្គលម្នាក់ ខ្លាំងពូកែ ចេះមន្តអាគម គាថា គ្រប់បែបយ៉ាង ស័ក្តិសិទ្ធិ ។ នៅពេលបាន ដំណឹងថា ព្រះបាទអង្គចន្ទ រាជា ត្រឡប់មកពី ប្រទេសសៀម និង កំពុងតែលើកទ័ព តម្រង់ចូលមក ខេត្ត ពោធិ៍សាត់ តា មឿង ធ្វើសកម្មភាព បញ្ចុះបញ្ចូល បញ្ជាឱ្យវង់ភ្លេង ពិណពាទ្យ ប្រគំភ្លេងថ្វាយគ្រូ និង គុណបុណ្យបារមី ស័ក្តិសិទ្ធិទាំង ៨ ទិស ។ នៅពេល ឧកញ្ញ៉ាសួគ៌ា លោកហក់លោត ទៅក្នុងរណ្តៅ ដែលមានអាវុធ ដាវលំពែងបណ្តុះ ច្រូងច្រាងនៅ ក្នុង នោះ លោកធ្លាក់ទៅ ចំផ្លែដាវ ក្បាលលោកដាច់ ធ្លាក់ ក្នុងពេលនោះទៅ ។ កូនប្រុសឧកញ្ញ៉ាសួគ៌ា លោក មឿង ឃើញឪពុកលោត ធ្វើអត្តឃាត ក៏លោតសម្លាប់ខ្លួន តាមឪពុកដែរ ។ ពួកគេយល់ថា គួរតែនាំគ្នាទៅតាម បម្រើឪពុកទៀត ។ អ្នកទាំងបួន ក៏ នាំគ្នាលោត ទៅក្នុងរណ្តៅ តែនាម៉ឺនមន្ត្រី នាំគ្នាស្ទុះទៅ ចាប់ជាប់បាន កូនប្រុសទី ១ និង ទី ៤ ។ ចំណែក កូនប្រុសទី ២ និង ទី ៣ បានលោតស្លាប់ខ្លួន ក្នុងរណ្តៅស្លាប់បាត់ ទៅហើយ ។
ក្នុងពេល ជាមួយគ្នានោះ អ្នកម្នាង ខៀវ ស្នំឯករបស់ ព្រះអង្គចន្ទរាជា ក៏បានសម្រេចចិត្ត ធ្វើការបួងសួង បន់ស្រន់ ហើយលោតទៅក្នុង រណ្តៅធ្វើអត្តឃាត ដែរ ដើម្បីទៅជួយប្រមូល កម្លាំងខ្មោច ។ អ្នកបម្រើ អ្នកម្នាងឈ្មោះ ពេញ ឃើញចៅហ្វាយស្រី ធ្វើ អត្តឃាត ក៏លោតទឹកសម្លាប់ខ្លួន ក្នុងស្ទឹងពោធិ៍សាត់ ដើម្បី ទៅតាមបម្រើ ក្នុងបរលោកទៀត ។
កន្លែងឧកញ្ញ៉ាសួគ៌ា លោក មឿង បានសម្លាប់ខ្លួន ថ្ងៃក្រោយមក ដុះក្លាយទៅ ជាដំបូកដែលគេ ដាក់ឈ្មោះហៅថា ដំបូកតា ឃ្លាំង មឿង ។ ជារៀងរហូតមក គេតែងកត់សម្គាល់ ជាប្រផ្នូលថា បើដំបូកនោះ ដុះខ្ពស់ល្អ ចៅហ្វាយខេត្ត សប្បាយចិត្ត ។
បើដំបូកនោះ រេចរឹល ចៅហ្វាយខេត្ត មានទុក្ខព្រួយ ដោយការងារនគរ ដើរមិនល្អ ឬ ដោយសារមាន កើតជំងឺពេញស្រុក ។ បើដំបូកនោះ ប្រេះបែកក្រហែង ចៅហ្វាយខេត្ត ត្រូវអស់បុណ្យ ឬ ត្រូវស្លាប់ ។ នៅខាងលិចនោះ ជាកន្លែងកូនតា មឿង ស្លាប់ ក៏ មានដុះដំបូកដែរ ដែលគេដាក់ ឈ្មោះថា ដំបូកក្រវាញ ។ បើដំបូក នោះដុះល្អក្រវាញ នឹងបានផលល្អ ។
ផ្ទុយទៅវិញ បើដំបូកនោះ រេចរឹលក្រវាញ មិនបានល្អទេ ។ បើសិនជាមាន សត្វទៅធ្វើឱ្យ ដំបូកនោះ រេចរឹល ក្រវាញ មិនបានល្អទេ ។ បើសិនជាមានសត្វ ទៅធ្វើឱ្យដំបូកនោះ ធ្លុះធ្លាយនឹងមាន ជនបរទេសមក លួចដើមក្រវាញ ជាមិនខាន ។
កន្លែងអ្នកម្នាង ខៀវ ធ្វើអត្តឃាត ក៏ដុះទៅជាដំបូក ដែលគេហៅថា ដំបូកកន្ទោងខៀវ ។ ដំបូកនោះតែងតែ ផ្តល់ប្រផ្នូលថា បើដំបូកនោះ ដុះឡើងល្អព្រះ មហាក្សត្រ នឹងបានសុខសប្បាយ រីករាយ តែបើដំបូកនោះ ត្រូវរេចរឹល ព្រះមហាក្សត្រ នឹងត្រូវអស់ ព្រះជន្ម ។ ឯកន្លែងដែលនាង ពេញ បានសម្លាប់ខ្លួន ក្នុងស្ទឹង ពោធិ៍សាត់ ក៏មានដុះជាដីកោះ នៅកណ្តាលស្ទឹង ទល់មុខផ្សារ ។ កោះនោះហៅថា កោះដូនពេញ ។ ចំពោះប្រផ្នូលវិញ គេតែងនិយាយ តគ្នាមកថា បើច្រាំង កោះដូនពេញ ដុះខ្ពស់ល្អ ចៅ ហ្វាយខេត្ត នឹងបានឡើង បុណ្យស័ក្តិ សុខសប្បាយ ។ បើសិនច្រាំងនោះ ត្រូវរេចរឹល ចៅហ្វាយខេត្ត នឹងមានទុក្ខព្រួយ ។ បើច្រាំងបាក់ ចៅហ្វាយខេត្ត នឹងត្រូវអស់បុណ្យ ។
នៅក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់ តែងតែមានជំនឿ ទៅលើគុណបុណ្យ បារមីលោកតា ឃ្លាំង មឿង ជានិច្ច ។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ គេតែងតែធ្វើបុណ្យ ឡើងអ្នកតាថ្វាយជូន អ្នកតា ឃ្លាំង មឿង មិនតែប៉ុណ្ណោះ បើមានការអ្វី អ្នកស្រុក នៅពោធិ៍សាត់ តែង តែធ្វើពិធីបន់ ស្រន់ដល់ អ្នកតា ឃ្លាំង មឿង ។ បើគេបានសម្រេច គោលបំណង ហើយគេពុំដែលភ្លេច ទៅធ្វើបុណ្យ លាបំណន់ឡើយ ។
* ថ្មកែវខេត្តពោធិ៍សាត់
ចម្លាក់ថ្មកែវ ត្រូវបានរីកដុះដាល យ៉ាងខ្លាំងជាយូរ ឆ្នាំមកហើយ នៅក្រុង ពោធិ៍សាត់ និង ស្រុកក្រវាញ មានសិប្បកម្ម ចម្លាក់ថ្មកែវ ជាច្រើនកន្លែង ត្រូវបានបង្កើត ដើម្បីបម្រើសេចក្តី ត្រូវការរបស់ទីផ្សារ ។ ចម្លាក់ថ្មគឺការ យករ៉ែថ្មធម្មជាតិមក ឆ្លាក់ជាផលិត ផលផ្សេងៗ សម្រាប់តាំងលម្អ ឬ ធ្វើជាវត្ថុសក្ការៈ តាមទំនៀមទម្លាប់ របស់ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ។
រ៉ែថ្មកែវទាំងនោះ ភាគច្រើនមាននៅ ភ្នំតាសៃ ភ្នំយ៉ន និង ភ្នំស្ពង់ ក្នុងទឹកដីខេត្ត ពោធិ៍សាត់ ដែលមានភាព ល្បីល្បាញជា យូរយារ ណាស់មកហើយ ។ លក្ខណៈពិសេស ជាប្រភេទ រ៉ែថ្មធម្មជាតិ មានសភាព ទន់ល្មម រំលេចដោយ ពណ៌ភ្លឺរលោង អាច យក មកកែច្នៃជាវត្ថុសិល្បៈ និង គ្រឿង ចម្លាក់ផ្សេងៗ តាមតម្រូវការរបស់ អតិថិជន ។ ទំហំនៃការ ផលិតមាន ទំហំធំធេង រាប់ពាន់តោន ក្នុងមួយឆ្នាំៗ ប៉ុន្តែអាចនឹងមាន ភាពហិនហោច នៅពេលអនាគត ប្រសិនបើមាន តម្រូវការខ្ពស់ ហើយពុំមាន ការគ្រប់គ្រង បានល្អទេនោះ ។
* ចម្លាក់ថ្មម៉ាប និង ឈើ
ខេត្តពោធិ៍សាត់ជាតំបន់ដែលមានថ្មម៉ាប និង មានភាពល្បីល្បាញពាស ពេញផ្ទៃប្រទេសតាមរយៈចម្លាក់ថ្មម៉ាបនេះ ។ សិប្បករដ៏មានជំនាញអាចនឹង ឃើញនៅកន្លែងធ្វើចម្លាក់បដិមាព្រះពុទ្ធដ៏ធំ ឬ រូបចម្លាក់ស្រស់ស្អាតផ្សេងទៀត ។ មានកន្លែងចម្លាក់ ច្រើនជាង ១៦០ កន្លែងក្នុងខេត្ត លើកលែងតែស្រុកវាលវែងជា តំបន់ភ្នំដែលពុំសូវមានសិប្បកម្មចម្លាក់ ។ មានរោងចម្លាក់ភាគច្រើនជាសហគ្រាស ឯកជនតូចៗ ទោះបីកន្លែងធំមានសិប្បករចំនួន ១៣ នាក់ ។ រោងចម្លាក់ និង ហាង ជាច្រើនក្នុងខេត្ត ពោធិ៍សាត់លក់របស់មួយចំនួន ដូចជាចម្លាក់ធ្វើដោយដៃយ៉ាង ពិសេស ដែលអាចយកមកធ្វើជាវត្ថុ អនុស្សាវរីយ៍យ៉ាងពិសេស ។
* ប្រវត្តិកោះសំពៅមាស
កោះសំពៅមាសនេះមិនមានឯកសារណាច្បាស់លាស់ទេ គ្រាន់តែឮគេ តំណាលតៗគ្នាពីមនុស្សជំនាន់មួយទៅ ជំនាន់មួយ ។ តាមចាស់ៗនិយាយថា មាន សំពៅមួយដែលមកពីស្រុកចិនបានចូលមកដឹកទំនិញនៅម្តុំផ្សារក្រោមខេត្ត ពោធិ៍សាត់នេះ តែ បានលិច ហើយដោយមិនអាចស្រង់វិញបានទេ ។ ទឹកដែល ហូរបាននាំល្បាប់ដីមកព័ទ្ធជុំជិតទីនោះ ហើយក៏បានក្លាយទៅជាកោះ ។ រឿងនេះ មិនដឹងកើតឡើងកាលពីប៉ុន្មានរយឆ្នាំមកហើយនោះទេ តែអ្នកខ្លះបានតំណាល ថា កោះសំពៅមាសនោះ គឺជា កន្លែងដែលនាង ពេញ ជាបាវបម្រើលោកជំទាវ ខាន់ ខៀវ ប្រពន្ធលោកឧកញ្ញ៉ា ឃ្លាំង មឿង បានទៅលោតទឹកសម្លាប់ខ្លួនតាម ចៅហ្វាយ ហើយនិងកូនពីរនាក់ទៀតរបស់លោកឧកញ្ញ៉ា មឿង ដែលបាន លោតចូលទៅក្នុងរណ្តៅមួយ ដើម្បីទៅកែនទ័ព ខ្មោចមកប្រយុទ្ធជាមួយសត្រូវ ដែលកាលណោះមានស្តេចអង្គចន្ទរាជា ប្រយុទ្ធជាមួយសៀម ។ យោងតាម សៀវភៅ “ព្រះស្តេចកន” របស់លោកបណ្ឌិត រស់ ចន្ត្រាបុត្រ អ្នកម្នាង ខៀវ ជាស្នំឯករបស់ព្រះអង្គចន្ទរាជា ហើយនាង ពេញ ជាអ្នកបម្រើ របស់ អ្នកម្នាង ។ រីឯចម្បាំងកាលណោះ គឺរវាងព្រះអង្គចន្ទរាជា និង ឃុនហ្លួងព្រះស្តេចកន ។
នាង ពេញ ពេលលោតទឹកនោះបានបួងសួងថា “ខ្ញុំសូមឱ្យបានទៅជួប នឹងចៅហ្វាយខ្ញុំ ហើយបានឱ្យកើតជាបិសាចនៅស្រុកនេះ” ។ ពេលបួងសួង ហើយ នាង ពេញ ក៏ទៅលោតទឹកស្ទឹងពោធិ៍សាត់ជិតផ្សារក្រោមនោះ ហើយ បានកើតជាបិសាច ដែល កើតបានទៅជាដំបូក ។
* តំបន់ទេសភាពទន្លេសាប
សត្វស្លាបមួយចំនួនដែលស្ទើរតែផុតពូជអស់ទៅហើយនោះ ដូចជា ត្រដក់ ទុង ក្អែក កុក… ត្រូវបានគេ ប្រទះឃើញមានឡើងវិញនៅតាមព្រៃរនាមបឹងទន្លេ សាបក្នុងភូមិសាស្ត្រខេត្តពោធិ៍សាត់ ពិសេសពេលសុរិយា ហៀបអស្តង្គត សត្វ ស្លាបទាំងនោះ តែងហើរមកទំលើដើមឈើគួរឱ្យចង់គយគន់ ។
តាមផែនការសមាហរណកម្មរបស់ឃុំ ឆ្នាំ ២០០៧ សុំឱ្យដាក់តំបន់ចំនួនពីរ គឺដីរនាត ស្ថិតនៅក្នុងឃុំមេទឹក ស្រុកបាកាននិងកោះទន្លាក្រាស់ ស្ថិតក្នុងឃុំ អន្សាចំបក់ ស្រុកក្រគរ ជាតំបន់អភិរក្សនោះ អភិបាលខេត្តបានឯកភាព ព្រមទាំងបានចង្អុលការ ឱ្យ មន្ទីរបរិស្ថានចុះទៅធ្វើការសិក្សាអំពីតំបន់ទាំងពីរនោះ ។ ជាលទ្ធផលនៃការសិក្សាឃើញថា តំបន់ទាំងពីរនោះមានសក្តានុពលអាចបង្កើត ជាតំបន់ការពារបានមែន ហើយមន្ទីរបរិស្ថានក៏បានសុំគោលការពីក្រសួងដើម្បី សម្រេច។ តំបន់ទាំងពីរនេះ មន្ត្រី ជំនាញមន្ទីរបរិស្ថានបានចុះទៅសិក្សាកាល ពីចុងខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០៧ ហើយបានកំណត់ជាតំបន់អភិរក្សឋបនីយជីវមណ្ឌល បឹងទន្លេសាប ដោយទី ១ ដាក់ឈ្មោះថា តំបន់អភិរក្សដីរនាត មានផ្ទៃដី ៣៥.៨២២ ហិកតារ និង ទី ២ ឱ្យឈ្មោះថាតំបន់ អភិរក្ស កោះទន្លាក្រាស់ មានផ្ទៃដី ៧.៧៧៣ ហិកតារ ។ នៅតំបន់អភិរក្សដីរនាតកំណត់បានតំបន់ស្នូលចំនួន ៥ ។
ចំពោះ តំបន់អភិរក្សកោះទន្លាក្រាស់ យើងមិនទាន់បានកំណត់តំបន់ស្នូលនៅឡើយ ប៉ុន្តែយើងកំពុងតែ ដំណើរការសម្របសម្រួលឱ្យពលរដ្ឋដាក់ពាក្យបង្កើតសហ-គមន៍ចំនួន ២ ក្នុងនោះមាន ៥ ភូមិ ដែលនៅ ជាប់កោះទន្លាក្រាស់នោះ ។ តំបន់ អភិរក្ស ទាំងពីរខាងលើនេះ ក្រៅពីមានសត្វស្លាបទឹក ដូចជា ទុង ត្រដក់ ក្អែក កុក និង ជីវចម្រុះផ្សេងៗទៀត គេប្រទះឃើញមានសត្វក្រពើទៀតផង ។ សព្វថ្ងៃ នេះមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តបានខិតខំរកគ្រប់មធ្យោបាយដើម្បីការពារសត្វស្លាបដ៏កម្រ ទាំងនោះ ហើយ ការិយាល័យអនុវត្តគម្រោងគ្រប់គ្រងបរិស្ថានបឹងទន្លេស្លាប កំពុងរៀបចំព្រាងអនុក្រឹត្យ ហើយក្រសួងបរិស្ថាននឹងចេញ ស.ជ.ណ. ទទួល ស្គាល់តំបន់អភិរក្សទាំងពីរនេះជាលក្ខណៈជាតិ និង អន្តរជាតិ ។
ការបង្កើតតំបន់ អភិរក្សដីរនាត និង កោះទន្លាក្រាស់ នៅព្រៃរនាមបឹងទន្លេ សាប ខេត្តពោធិ៍សាត់នេះ ក្រោមការឧបត្ថម្ភគាំទ្រថវិកាពីធនាគារអភិវឌ្ឍអាស៊ី ( ADB ) សំដៅធ្វើយ៉ាងណាការពារសត្វស្លាប និង ធនធានធម្មជាតិរបស់ប្រទេស កម្ពុជាឱ្យសម្បូរ ឡើងវិញ ។
* កោះថាស
កោះថាស គឺជាកន្លែងកម្សាន្តថ្មីមួយទៀតក្នុងចំណោមកន្លែងកម្សាន្ត និង រមណីយដ្ឋានធម្មជាតិនានាក្នុង ខេត្តពោធិ៍សាត់ដែលទើបបង្កើតថ្មីកាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០០៨ ដែលមានទីតាំងនៅខាងត្បូងទំនប់ទឹកដំណាក់អម្ពិល ចម្ងាយប្រហែល១គីឡូម៉ែត្រ ស្ថិត ក្នុងភូមិអូរលំចង់ ឃុំបាក់ចិញ្ចៀន ស្រុកភ្នំក្រវាញ ខេត្តពោធិ៍-សាត់ ហើយមានចម្ងាយប្រហែល១៥គីឡូម៉ែត្រពីផ្លូវជាតិលេខ ៥ ។
លោកអ្នកអាចធ្វើដំណើរចូលតាមខ្លោងទ្វារបូជនីយដ្ឋានឧកញ្ញ៉ា ឃ្លាំង មឿង ផ្លូវដីក្រួសក្រហមដោយមានស្លាក សញ្ញាបង្ហាញជាប់រហូត។ សព្វថ្ងៃនេះ “កោះ ថាស” កំពុងទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរយ៉ាងខ្លាំង ពិសេសនៅ ក្នុងឱកាសបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ដែលទើប តែកន្លងផុតទៅថ្មីៗនេះ ។ នៅពេលធ្វើដំណើរទៅដល់លោកអ្នក នឹងបានឃើញ កោះថាសមានរាងមូលដូចថាស មានទឹកព័ទ្ធជុំវិញ ហើយមួយ ចំហៀងផ្នែកខាងកើតជាប់នឹងស្ទឹងពោធិ៍សាត់ ។ កន្លងមកពុំមានគេចាប់អារម្មណ៍ ទេ ដោយសារនៅជុំវិញ កោះពុំមានទឹក គឺគ្រាន់តែជាបឹងដក់ទឹកដុះស្មៅ និង ជា កន្លែងធ្វើស្រែប្រាំងដាំបន្លែបង្ការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅទីនោះប៉ុណ្ណោះ ។ ចាប់ តាំងពីមានទំនប់ទឹកដំណាក់អម្ពិល ដែលជាអំណោយដ៏ថ្លៃថ្លារបស់សម្តេចអគ្គ-មហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មកបានបញ្ចាល់ទឹកឡើងកាន់កណ្តាលកោះ ធ្វើឱ្យកោះមានសម្រស់ស្រស់ត្រកាល ក្លាយជាកន្លែងកម្សាន្តគួរជាទីគយគន់ ។ កោះថាសនេះជាប្រភេទទេសចរណ៍ កែច្នៃ ហើយកន្លែងទេសចរណ៍ បើប្រគល់ឱ្យ ឯកជនវិនិយោគគឺមានការរីកចម្រើន លឿនជាងរដ្ឋនិង សហគមន៍ ប៉ុន្តែត្រូវមានអាជ្ញាប័ណ្ណ និង គ្រប់គ្រងបច្ចេកទេស ដោយក្រសួងទេសចរណ៍ ។ នៅទីនោះមានសាងសង់ស្ពានមួយវែងដែលធ្វើឱ្យ ភ្ញៀវទេសចរចូលចិត្ត ទៅទស្សនាទឹកហូរ នៅលើស្ពាន នោះយ៉ាងពេញព្រៀប ។
នៅក្នុងឱកាស បុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ និង បុណ្យជាតិធំៗ គេសង្កេត ឃើញនៅកោះថាសមានភ្ញៀវទេសចរចូលទៅលេងកម្សាន្តយ៉ាងច្រើនកុះករ ដែលអ្នកខ្លះមកពីភ្នំពេញ កំពង់ឆ្នាំង បន្ទាយមានជ័យប៉ៃលិន និង ខេត្តបាត់-ដំបង ។ ភ្ញៀវដែលបាន ចូលទៅលេងកម្សាន្តនៅទីនោះបានកោតសរសើរថា មានលក្ខណៈល្អប្រសើរជាងរមណីយដ្ឋាននានាក្នុងខេត្ត ជាពិសេស “កោះថាស” នេះតែម្តងដែលជាទីកម្សាន្ត នៅជិតទីរួមខេត្តជាងគេទៀតផង ។
* ផ្សារថ្មីពោធិ៍សាត់
ផ្សារថ្មីពោធិ៍សាត់ស្ថិតនៅតាមបណ្តោយមាត់ស្ទឹងពោធិ៍សាត់ នៅខាង លិចក្រុង និង មានចម្ងាយប្រហែល ៧០០ម៉ែត្រខាងជើងស្ពានថ្ម។ ផ្សារនេះ មានលក់របស់របរគ្រប់បែបយ៉ាងចាប់ពីផលិតផលកសិកម្មដល់គ្រឿងអគ្គិសនី និង គ្រឿងអលង្ការ ។ តូប លក់ផ្លែឈើមានតាំងលក់យ៉ាងស្អាតនូវផ្លែឈើជាជួរ ជាពិសេសគឺក្រូចក្នុងតំបន់ដ៏ល្បីល្បាញ (ក្រូចពោធិ៍សាត់) ។
* កំពង់ហ្លូងបឹងទន្លេសាប
ភូមិបណ្តែតទឹកកំពង់ហ្លូងនៅលើទន្លេសាបជាកន្លែងតែមួយគត់ និង គួរឱ្យ ចាប់អារម្មណ៍បំផុត ដើម្បីទស្សនាក្នុង ខេត្តពោធិ៍សាត់ ។ ទីនេះពិតជាភូមិមួយ នៅលើទឹកដែលមានប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅច្រើនជាង ១០.០០០ នាក់ ។
កំពង់ហ្លួងជារមណីយដ្ឋានធម្មជាតិ មានទីតាំងស្ថិតលើផ្ទៃបឹងទន្លេសាបក្នុង ឃុំកំពង់ហ្លួង ស្រុកក្រគរ មានចម្ងាយ ៣៥ គីឡូម៉ែត្រពីទីរួមខេត្តពោធិ៍សាត់ ។ តំបន់នេះមានជ្រោយខ្សាច់ដែលជាកន្លែងសម្រាប់ងូតទឹកកម្សាន្តនារដូវប្រាំង ។ ចំណែកនៅរដូវវស្សាវិញ ពិសេសនៅពេលបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌមានប្រជាពលរដ្ឋស្កាត់ ពីទីជិតឆ្ងាយមកកម្សាន្ត ឬក៏ប្រណាំងទូកយ៉ាងសប្បាយរីករាយក្រៃលែង ។
* ទឹកជ្រោះច្រកល្អៀង
ទឹកជ្រោះច្រកល្អៀងជាទេសភាពបែបធម្មជាតិ ដែលមានទឹកជ្រោះ និង ព្រៃឈើ ។ ភ្ញៀវទេសចរអាចហែល ទឹកលេងឬចុះលេងក្នុងស្ទឹង ឬ សម្រាកនៅ ក្នុងភាពស្ងៀមស្ងាត់ដែលមានស្ទឹងចម្ងាយ ២ គីឡូម៉ែត្រ ។ ដើម្បីទៅដល់ទីនោះត្រូវទៅដល់ឃុំឈើទុំ ស្រុកក្រគរ និង មានចម្ងាយ ៧៣ គីឡូម៉ែត្រភាគអាគ្នេយ៍ ក្រុងពោធិ៍សាត់ និង ប្រហែលជា៤១ គីឡូម៉ែត្រពីផ្សារក្រគរ ។ គេត្រូវចំណាយ ពេលប្រហែល ២ ម៉ោងដោយជិះម៉ូតូ និង មួយម៉ោង កន្លះដោយបើកបរថយន្ត ពីខេត្តពោធិ៍សាត់ ។ ការជិះម៉ូតូឌុប អាចមានតម្លៃប្រហែលពី ១០ ទៅ ១៥ ដុល្លារ សម្រាប់ការធ្វើដំណើរទៅនិង មក ហើយតម្លៃអាចចរចាគ្នាបាន ។
* ភ្នំឡាងត្រាច
ជាតំបន់ដ៏ស្រស់ស្អាតមួយដែលស្ថិតនៅតាមបណ្តោយផ្លូវលេខ ៥៥ ។ ភ្នំ នេះមានចំណោតឡើងប្រហែល ១០.១៣០ ម៉ែត្រ ដែលមានទេសភាពដើមឈើ ខ្ពស់ៗ និង ថ្មធម្មជាតិធំៗ ។ តំបន់នេះស្ថិតនៅចម្ងាយ ៤៩ គីឡូម៉ែត្រភាគអាគ្នេយ៍ ក្រុងពោធិ៍សាត់ ឬ ១៧ គីឡូម៉ែត្រខាងត្បូងផ្សារក្រគរ ស្ថិតក្នុងឃុំស្វាយស ។ ស្រុកក្រគរក៏ស្ថិតក្នុងទិសដៅដូចគ្នាទៅច្រកល្អៀង និង ចំណាយពេលត្រឹម តែមួយម៉ោងប៉ុណ្ណោះធ្វើដំណើរតាមផ្លូវទៅទីនោះទាំងជិះម៉ូតូ និង រថយន្ត ផិចក-ផុ ។ ម៉ូតូឌុបមានតម្លៃប្រហែល ៨ ដុល្លារ សម្រាប់ការធ្វើដំណើរទៅ និង មកពី ក្រុងពោធិ៍សាត់ និង មានតម្លៃប្រហែល ៣ ដុល្លារ ទាំងពីរផ្លូវមកពីក្រគរ ។ ចូរ ចងចាំត្រូវយល់ព្រមជាមួយតម្លៃជាមុនសិនមុនពេលចាកចេញមក ។
* អូរដា
អូរដាជាកន្លែងធម្មជាតិដ៏មានប្រជាប្រិយ និង ស្រស់ស្អាត ព្រមទាំងមាន ទីតាំងតាមបណ្តោយជួរភ្នំក្រវាញចម្ងាយ ៥៥ គីឡូម៉ែត្រ ភាគខាងត្បូងក្រុងពោធិ៍-សាត់ និង ២៦ គីឡូម៉ែត្រពីស្រុកភ្នំក្រវាញ ។ តាមបណ្តោយសងខាងផ្លូវដែល មានខ្យល់បក់យ៉ាង ត្រជាក់ អ្នកអាចឃើញព្រៃភ្នំ ឮសំឡេងបក្សី និង សំឡេងរៃយំ ប្រចាំរដូវ ។ ការធ្វើដំណើរត្រូវចំណាយពេលត្រឹមតែមួយម៉ោងកន្លះប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីទៅដល់ទីនោះ ក្នុងរដូវប្រាំងដោយជិះម៉ូតូមានតម្លៃពី ១០ ទៅ ១៥ ដុល្លារ ។ ជាសំណាងមិនល្អកន្លែងនេះមិនអាចទៅដល់បានឡើយក្នុងរដូវវស្សា ។
* ល្បាក់កំរោញ
សម្រាប់ស្ទឹងដែលមានទេសភាពស្រស់ស្អាតពេញមួយឆ្នាំ ល្បាក់កំរោញ ជាកន្លែងធម្មជាតិមួយទៀត ដែលស្ថិតនៅតាមបណ្តោយផ្លូវលេខ ៥៦ (ខេត្តពោធិ៍-សាត់ ស្រុកវាលវែង) និង មានចម្ងាយ ៥៣ គីឡូម៉ែត្រ ភាគនិរតីក្រុងពោធិ៍សាត់ ។ ទីនេះមាន ស្ថិតនៅក្នុងភូមិអង្ក្រង ឃុំសំរោង ស្រុកភ្នំក្រវាញ ។ ទឹកធ្លាក់ដ៏ស្រស់ ស្អាតហូរធ្លាក់លើថ្មធំៗជាច្រើនអំឡុងពេញមួយរដូវប្រាំង ។ ការធ្វើដំណើរត្រូវ ចំណាយពេលមួយម៉ោងដោយការបើកបររថយន្ត ផិចក-ផុ និង មួយម៉ោងកន្លះ ដោយការបើកបរម៉ូតូ ។ ម៉ូតូឌុបអាចមានតម្លៃ ៨ ដុល្លារ ទាំងទៅ និង មក ។
* ភ្នំលោក
ជាភ្នំដ៏ល្បីល្បាញមួយដែលព្រះសង្ឃពុទ្ធសាសនាមួយអង្គបានគង់នៅលើ ភ្នំនោះតែមួយអង្គឯងស្ទើរពេញមួយព្រះជន្មព្រះអង្គ ។ ទីនេះនៅទល់មុខល្បាក់ កំរោញ នៅជិតផ្លូវលេខ ៥៦ នៅខាងស្តាំផ្លូវ ( ពីកើតទៅលិច ) ។ ភ្នំនេះត្រូវបាន ដាក់ឈ្មោះ ដោយប្រជាជនក្នុងតំបន់ថាព្រះសង្ឃ ( លោក ) ហើយពេលនេះត្រូវ បានស្គាល់ថា ជាភ្នំលោកជារៀងរហូតមក ។
* វត្តស្បូវរាជ
វត្តស្បូវរាជជាវត្តព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលត្រូវបានជួសជុលឡើងវិញ ឱ្យដូច ភាពរុងរឿងពីអតីតកាល និង មានទីតាំងក្នុងភូមិស្បូវរាជ ឃុំលាជ ស្រុកក្រវាញ ។ វត្តនេះដំបូងត្រូវបានកសាងយ៉ាងហោចណាស់ក៏ ៤០០ ឆ្នាំ កន្លងទៅដែរ ។
* វាលវែង
មានទីតាំងនៅភាគអាគ្នេយ៍ខេត្តពោធិ៍សាត់ និង ចម្ងាយ ១២៥ គីឡូម៉ែត្រ ពីក្រុងពោធិ៍សាត់ ។ ផ្ទះសំណាក់ចំនួនបីត្រូវបានកសាងឡើងក្នុងស្រុកប្រមោយ ដែលផ្តល់ជាកន្លែងស្នាក់នៅដែលអាចរកបានដែលមានតម្លៃ ៥ ដុល្លារក្នុងមួយ យប់ ។ ភោជនីយ ដ្ឋានមួយចំនួនបម្រើម្ហូបក្នុងស្រុក ទោះបីការប្រើប្រាស់ភាសា អង់គ្លេសមិនត្រូវបាននិយាយឱ្យបានទូលំទូលាយក៏ដោយ ហើយបញ្ជីមុខម្ហូបត្រូវ បានសរសេរជាភាសាខ្មែរ ៕
ខែតុលា 11, 2011 
Camnews 