ដោយ : សុខ ភក្តី
ថ្ងៃទី 20 តុលា 2011
RFI
លោក សុខ អាន ជួបពិភាក្សា ជាមួយ លោកស្រី Patricia O'Brien អគ្គលេខាធិការរង អង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុក ផ្នែក កិច្ចការ ច្បាប់ កាលពី ព្រលប់ ថ្ងៃទី ២០ តុលា ឆ្នាំ ២០១១ នៅ ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ។ ភាគី ទាំងពីរ បាន ព្រមព្រៀង បន្ត សហកា រលើ ដំណើរការ កាត់ទោស មេ ខ្មែរក្រហម ៕ (រូបថត ៖ ស៊ីវ ចាន់ណា)
ភ្នំពេញ:រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងតំណាងអង្គការសហប្រជាជាតិ បានព្រមព្រៀងរួមគ្នាថា នឹងបន្តសហការលើដំណើរការកាត់ទោសមេខ្មែរក្រហម។ កម្ពុជាក៏បានបញ្ជាក់ជាថ្មីថា រដ្ឋាភិបាលមិនបានជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់សាលាក្តីខ្មែរក្រហម ដែលរួមគ្នាបង្កើតឡើងដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដូចការលើកឡើងរបស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួននោះឡើយ។
ការលើកឡើងខាងលើនេះ បានធ្វើឡើង ក្នុងកិច្ចប្រជុំដោយបិទទ្វាររវាងតំណាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុខ អាន ទទួលបន្ទុកកិច្ចការតុលាការខ្មែរក្រហម និងលោកស្រី Patricia O’Brien អគ្គលេខាធិការរង អង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកផ្នែកកិច្ចការច្បាប់ កាលពីព្រលប់ថ្ងៃទី២០តុលា ឆ្នាំ២០១១ នៅទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។
អគ្គលេខាធិការរងអង្គការសហប្រជាជាតិ មកទីក្រុងភ្នំពេញ នៅពេលនេះ ដើម្បីជួបជាមួយមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គឺលោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុខ អាន ដែលជាអ្នកទទួលបន្ទុកផ្នែកសាលាក្តីខ្មែរក្រហម តំណាងឲ្យភាគីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីពិភាក្សាជុំវិញការលាលែងរបស់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ លោក Siegfried Blunk និងការលើកឡើងជាច្រើន ពីការជ្រៀតជ្រែករបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លើដំណើរការតុលាការចម្រុះកាត់ទោសមេខ្មែរក្រហម។
បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំដោយបិទទ្វារ រយៈពេល ១ ម៉ោង និង ៣០ នាទី ចាប់ពីម៉ោង ៥ ល្ងាចថ្ងៃទី២០តុលា លោក ឯក ថា អ្នកនាំពាក្យអង្គភាពព័ត៌មាន និងប្រតិកម្មរហ័សរបស់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានថ្លែងប្រាប់ក្រុមអ្នកកាសែតថា ភាគីទាំងពីរ បានពិភាក្សាលើប្រធានបទ ៤ ចំណុច៖ ទី១-ការលាលែងតំណែងរបស់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ លោក Siegfried Blunk សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ ដែលបានដាក់ពាក្យលាលែង កាលពីថ្ងៃទី៩តុលា ឆ្នាំ២០១១។ ទី២-ការទិតៀនពីក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមួយចំនួន លើតុលាការខ្មែរក្រហម។ ទី៣-លើកឡើងពីអ្នកដែលត្រូវតែងតាំងថ្មី ជំនួសលោក Blunk សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតរបស់តុលាការខ្មែរក្រហម និងទី៤-ការតែងតាំងអ្នកថ្មី ជំនួសតំណែងលោក គ្លីន វិលៀមសុន តំណាងអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកខាងរកជំនួយសម្រាប់សាលាក្តីខ្មែរក្រហម។
តាមការនាំពាក្យដ៏ប្រយ័ត្នប្រយែងរួមគ្នារវាងលោក ឯកថា និងលោក ផៃ ស៊ីផាន គឺលោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុខអាន បានបញ្ជាក់ទៅកាន់តំណាងអង្គការសហប្រជាជាតិថា ការរិះគន់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជ្រៀតជ្រែក លើដំណើរការតុលាការខ្មែរក្រហម គឺមិនមានភស្តុតាងជាក់លាក់។ ផ្ទុយទៅវិញរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងអង្គការសហប្រជាជាតិ បានសហការដោយរលូន និងបានសន្យាបន្តធ្វើការជាមួយគ្នាតទៅទៀត លើដំណើរការកាត់ទោសអតីតមេខ្មែរក្រហម។
លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុខ អាន ក៏បានគូសបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនដែលបានចេញជាលាយលក្ខណ៍អក្សរណាមួយ ដែលជាការរំខាន ឬក៏ប៉ះពាល់ដល់ការសម្រេចចិត្តជាឯករាជ្យណាមួយលើដំណើរការរបស់តុលាការខ្មែរក្រហមនោះឡើយ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោក ផៃ ស៊ីផាន រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។
ជាមួយគ្នានោះ លោក សុខ អាន ក៏បានគូសបញ្ជាក់ថា យើងប្រកាន់ខ្ជាប់លើកិច្ចសហការរវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជាមួយអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីឲ្យដំណើរការរបស់តុលាការខ្មែរក្រហម ប្រព្រឹត្តិទៅដោយរលូន និងផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់ជនរងគ្រោះ ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។
ជាមួយនឹងការលើកឡើងដូច្នេះ លោក ឯក ថា ក៏បានលើកយកប្រសាសន៍របស់លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុខ អាន មកបញ្ជាក់យ៉ាងប្រយ័ត្នប្រយែងថា សន្តិភាពនៅកម្ពុជា គឺជាការលំបាក ដែលទទួលបានតាមរយៈនយោបាយឈ្នះៗរបស់រដ្ឋាភិបាលសម្តេចហ៊ុនសែន នាំឲ្យមានការអភិវឌ្ឍលើគ្រប់វិស័យ នាពេលបច្ចុប្បន្ន។ ដូច្នេះរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវតែការពារនូវសមិទ្ធផល សន្តិភាព និងស្ថិរភាព ដែលកម្ពុជា ទទួលបានដោយលំបាក។ ម្យ៉ាងទៀត អ្វីៗ គឺយើងបានធ្វើ ជាការអនុវត្តតាមកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងអង្គការសហប្រជាជាតិ និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលបានព្រមព្រៀងគ្នា ក្នុងការបង្កើតតុលាការចម្រុះកាត់ទោសមេខ្មែរក្រហម កាលពីឆ្នាំ២០០៣។ នោះគឺការកាត់ក្តីមេខ្មែរក្រហម តែត្រូវធ្វើយ៉ាងណាឲ្យរក្សាបាននូវស្ថិរភាព និងសន្តិភាព ដូចកិច្ចព្រមព្រៀងបានចែង។
ចំពោះការលាលែងរបស់លោកចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ Blunk ត្រូវបានលោក សុខ អាន លើកឡើងថា វាគ្មានភាពជាក់លាក់ ឬច្បាស់លាស់ណាមួយ ដែលបញ្ជាក់ទៅលើអ្វីដែលគាត់បាននិយាយពីការជ្រៀតជ្រែករបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លើដំណើរការតុលាការខ្មែរក្រហមទេ។ ពីព្រោះគោលជំហររបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គឺច្បាស់ហើយ ដូចអ្វីដែលសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុនសែន បញ្ជាក់ច្បាស់ហើយថា សម្តេចមិនដែលមានយោបល់ណាមួយ ជ្រៀតជ្រែកក្នុងកិច្ចការរបស់តុលាការខ្មែរក្រហមទេ គឺយើងទុកឲ្យតុលាការ ធ្វើការបានដោយឯករាជ្យ។ រីឯរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មាន ក៏បានធ្លាប់បដិសេធថា គាត់មិនដែលបានបញ្ចេញយោបល់ណាមួយ ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការកាត់ទោសមេខ្មែរក្រហមទេ។ ទន្ទឹមនឹងនោះដែរ លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហោ ណាំហុង រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស ក៏បានបញ្ជាក់ថា គាត់មិនដែលបានបញ្ចេញនូវយោបល់ណាមួយ ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ដំណើរ ឬការជ្រៀតជ្រែកលើដំណើរការរបស់តុលាការចម្រុះទេ។
ជារួម លោក ឯក ថា បានគូសបញ្ជាក់ថា លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុខ អាន បានជម្រាបទៅកាន់ភាគីអង្គការសហប្រជាជាតិថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទាំងមូល មិនបានជ្រៀតជ្រែកដល់ដំណើរការរបស់តុលាការខ្មែរក្រហម ដែលកំពុងទទួលបន្ទុកកាត់ទោសមេខ្មែរក្រហមកំពូលៗ កន្លងមកនេះទេ។ គឺយើងទុកឲ្យតុលាការនេះ ធ្វើទៅតាមនីតិវិធីច្បាប់ និងការងាររបស់តុលាការ ស្របទៅតាមកិច្ចព្រមព្រៀង ដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងអង្គការសហប្រជាជាតិ បានចុះហត្ថលេខាជាមួយគ្នា កាលពីឆ្នាំ២០០៣។
ជាមួយគ្នានោះ លោក ផៃ ស៊ីផាន ក៏បានលើកយកប្រសាសន៍របស់លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុខអាន មកបញ្ជាក់ថា អ្នកដែលជ្រៀតជ្រែកលើដំណើរការតុលាការខ្មែរក្រហម មិនមែនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទេ តែជាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួន ដែលកំពុងធ្វើយុទ្ធនាការប្រឆាំងនឹងសាលាក្តីខ្មែរក្រហម តាមរយៈការដាក់សំពាធ និងបញ្ចេញព័ត៌មានមិនពិត ព្រមទាំងជ្រៀតជ្រែកលើដំណើរការតុលាការ។ ពោលគឺការវាយប្រហារ និងប្រមាថលើសាលាក្តីខ្មែរក្រហម។
ចំណែកលោក ឯកថា បានបន្ថែមថា នៅចំណុចនេះ លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុខ អាន បានគូសបញ្ជាក់ ឲ្យញែកឲ្យដាច់ពីគ្នានូវជោគជ័យមួយចំនួនធំរបស់សាលាក្តីលើករណី ០០១ និង ០០២ ដែលគេទទួលស្គាល់លើពិភពលោក ព្រមទាំងការវាយប្រហារពីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួន។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បានគូសបញ្ជាក់ថា ទាំងភាគីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងទាំងភាគីរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ បានទទួលស្គាល់ពីដំណើរការនូវភាពជោគជ័យក្នុងដំណើរការតុលាការខ្មែរក្រហម គឺករណី០០១ និងការចាប់ផ្តើមលើករណី០០២។ ភាគីទាំងពីរ ក៏បានឯកភាពក្នុងការរក្សាស្នាដៃរបស់តុលាការខ្មែរក្រហម និងបន្តទៅមុខទៀត។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បានបញ្ជាក់ថា ភាគីទាំងពីរ ពុំមានអ្វីដែលបង្ហាញនូវភាពប្រឈមដាក់គ្នា ឬក៏យល់ខុសគ្នានោះទេ នៅក្នុងករណីនៃការលាលែងរបស់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ លោក Blunk ដោយភាគីទាំងពីរ បានយល់ឃើញថា ត្រូវតែបន្តនូវកិច្ចការពារនូវដំណើរការកាត់ក្តីខ្មែរក្រហម ឲ្យឈានទៅសម្រេចនៅពេលខាងមុខ។
ជាមួយគ្នានោះ លោក ផៃ ស៊ីផាន បានលើកឡើងថា ក្នុងករណី០០៣ និង០០៤ ក៏បានលើកមកនិយាយក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះផងដែរ ប៉ុន្តែមិនមានអ្វីជាសំខាន់នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះទេ តែអ្វីដែលលើកមកនិយាយនោះ និងសារៈសំខាន់ខ្ពស់ គឺករណី០០២។ ករណី០០៣ និង០០៤ គឺជាការលើកឡើង ដើម្បីដាក់សំពាធឲ្យមានការលាលែងតំណែងរបស់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ។ ប៉ុន្តែករណី០០៣ និង០០៤ ត្រូវបានដំណើរការ និងបិទឯកសារទៅហើយ។ រីឯភារកិច្ចរបស់ចៅក្រមមកជំនួសនោះ នឹងបន្តការងាររបស់គេតទៅទៀត។
ចំពោះការផ្លាស់ប្តូរសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ ត្រូវបានលោក ផៃ ស៊ីផាន បញ្ជាក់ថា សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិថ្មី នៅរង់ចាំការព្រមព្រៀងពីឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាអង្គចៅក្រម។ ចំណែកអ្នកដែលត្រូវបន្តតំណែង ជំនួសលោក គ្លីន វិលៀមសុន តំណាងអង្គការសហប្រជាជាតិ សម្រាប់សាលាក្តីខ្មែរក្រហម កំពុងស្ថិតក្នុងការពិនិត្យលើក្រុមសីលធម៌កិច្ចការច្បាប់។ ប៉ុន្តែភាគីទាំងពីរ បានព្រមព្រៀងគ្នា ក្នុងការផ្លាស់ប្តូរនេះហើយ។
ចំណែកភាគីអង្គការសហប្រជាជាតិ លោកស្រី Patricia O’Brien នៅពេលដើរចេញពីបន្ទប់ប្រជុំ បានបដិសេធ មិនឆ្លើយតបនឹងអ្នកកាសែតទេ។ ភាគីអង្គការសហប្រជាជាតិ ឲ្យអ្នកកាសែតរង់ចាំ មើលសេចក្តីថ្លែងការណ៍៕