ដោយ តាំង សារ៉ាដា
2011-09-13
វិទ្យុអាស៊ីសេរី
ស្តាប់សំឡេង |
ភាពមន្ទិលសង្ស័យរបស់មហាជនទៅនឹងការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន ស្របពេលដែលគណបក្សកាន់អំណាចតែងសម្រេចជ្រើសរើសយករូបលោកជាបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រី។
២២-កក្កដា-២០១១៖ លោក នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថ្លែង ក្នុង សន្និសីទ កាសែត នា វិមាន សន្តិភាព រាជធានី ភ្នំពេញ (RFA/Sok Serey)
ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលខ្លះនិយាយថា ការសម្រេចយកលោក ហ៊ុន សែន ជាបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រីក្នុងជួរគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានេះ គឺដោយសារក្រុមមន្ត្រីក្នុងជួរបក្សទាំងនោះមិនហ៊ានតតាំង ឬប្រឈមជាមួយលោក ហ៊ុន សែន។ ប៉ុន្តែក្រុមមន្ត្រីគណបក្សកាន់អំណាចនិយាយថា លោក ហ៊ុន សែន ស័ក្ដិសមឈរជាបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រី ដោយសារលោកមានបទពិសោធន៍ខ្ពស់ក្នុងការដឹកនាំប្រទេស។
រយៈពេលបួនអាណត្តិមកហើយ ក្រោយពីការបោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៣ ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលមួយចំនួននៅតែមានចម្ងល់ថា ហេតុអ្វីបានជាគណបក្សប្រជាជនមានតែលោក ហ៊ុន សែន តែម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ តែងជាប់ជាបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រី?
អ្នកវិភាគខ្លះបកស្រាយថា ដោយសារលោក ហ៊ុន សែន មានអំណាចលើសពីស្ដេចផែនដី អមទៅដោយកងអង្គរក្សរាប់ពាន់នាក់ បំពាក់សព្វាវុធគ្រប់ធុន អង្រួនគ្រប់ស្ថាប័នកំពូលៗរបស់ជាតិ ទាំងពីរដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភា ហៀររហូតដល់ប្រព័ន្ធតុលាការ រួមទាំងជួរបក្សរបស់ខ្លួន។
លោក ចិត្ត ជលសា ដែលជាអ្នកវិភាគខាងផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ មានប្រសាសន៍ថា ការដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា តែងជ្រើសរើសយកលោក ហ៊ុន សែន ជាបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រី ដោយសារក្រុមមន្ត្រីនៅក្នុងជួរបក្សនេះទាំងអស់ មិនចង់បែកបាក់ មិនចង់បាត់បង់មុខតំណែង និងអំណាច ព្រមទាំងផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។
លោកជឿថា មានបញ្ញវន្តជាច្រើនរូបដែលមានគុណសម្បត្តិពោពេញទៅដោយភាពឆ្លាតវៃ និងមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងជួរបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលអាចប្រជែងជាបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប៉ុន្តែពួកគេត្រូវបានរងនូវការបំភិតបំភ័យ។
អ្នកនាំពាក្យនៃទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍ថា ដើម្បីពង្រឹងរដ្ឋបាលមួយឲ្យក្លាយទៅជារដ្ឋបាលទំនើបបាន លុះត្រាតែមានអ្នកដឹកនាំម្នាក់មានសេចក្ដីក្លាហាន មានបទពិសោធន៍គ្រប់គ្រាន់ ទាំងកិច្ចការកងទ័ព សេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម និងសង្គមកិច្ចជាដើម។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បន្តថា លោក ហ៊ុន សែន គឺជាមេដឹកនាំដ៏ចាំបាច់សម្រាប់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
ដើមកំណើតនៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា កើតចេញពីបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ កម្ពុជាក្នុងទសវត្សឆ្នាំ១៩៥០ ជាដៃគូជាមួយបក្សពលករវៀតណាម និងបក្សប្រទេសឡាវ ក្នុងកំឡុងអាណានិគមបារាំង។
បក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា បានដូរឈ្មោះទៅជាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅមុនការបោះឆ្នោតសកល ឆ្នាំ១៩៩៣។ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មានសមាជិកគណៈអចិន្ត្រៃយ៍ចំនួន ៣៦រូប ហើយសមាជិកនៃគណៈកម្មាធិការកណ្ដាលមានចំនួន ៥០រូប ដែលមានលោក ជា ស៊ីម ប្រធាន លោក ហ៊ុន សែន ជាអនុប្រធាន និងលោក ហេង សំរិន ជាប្រធានកិត្តិយស។
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា សព្វថ្ងៃកំពុងគ្រប់គ្រងសំឡេងភាគច្រើនក្នុងរដ្ឋសភានៃអាណត្តិទី៤។ គណបក្សនេះមាន ៩០អាសនៈ ក្នុងចំណោមអាសនៈចំនួន ១២៣ ក្នុងរដ្ឋសភា ខណៈគណបក្ស សម រង្ស៊ី មាន ២៦អាសនៈ គណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ដែលធ្លាប់ឈ្នះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៣ មាន ២អាសនៈ គណបក្សសិទ្ធិមនុស្សមាន ៣អាសនៈ ហើយគណបក្ស នរោត្តម រណឫទ្ធិ មាន ២អាសនៈ។
កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០០៩ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ធ្លាប់ប្រកាសជាសាធារណៈថា លោកនឹងធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរហូតដល់២០២៣។
លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ដែលជាអ្នកវិភាគឯករាជ្យអំពីស្ថានការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា ប្រសិនបើគណបក្សកាន់អំណាចធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រី វាអាចនាំឲ្យមានសង្គ្រាមផ្ទៃក្នុងបក្ស។
លោក ទេព ងន សមាជិកគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា គណបក្សរបស់លោកមិនមានបេក្ខភាពថ្មីណាក្រៅពីលោក ហ៊ុន សែន ឈរឈ្មោះជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនោះឡើយ។
អនុប្រធានគណបក្ស សម រង្ស៊ី លោក គង់ គាំ ដែលជាអតីតសមាជិកគណៈកម្មាធិការកណ្ដាលនៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា ការដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា សម្រេចយកលោក ហ៊ុន សែន ជាបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រី ព្រោះលោកមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម អាចនិយាយភាសាវៀតណាមបានល្អ ព្រមទាំងមានការជឿទុកចិត្តពីវៀតណាម ថែមទៀត។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កើតក្នុងឆ្នាំ១៩៥២។ នៅឆ្នាំ១៩៧០ លោកបានចូលរួមជាមួយកងទ័ពខ្មែរក្រហម បន្ទាប់មកបានភៀសខ្លួនទៅប្រទេសវៀតណាម ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៧ និងបង្កជាចលនាតស៊ូនៅទីនោះ ដើម្បីផ្ដួលរំលំរបបខ្មែរក្រហម។ នៅដើមឆ្នាំ១៩៧៩ ក្រោយបានឈ្លានពាន និងគ្រប់គ្រងប្រទេសកម្ពុជា កងទ័ពវៀតណាម បានលើកបន្តុបលោក ហ៊ុន សែន ជាមេដឹកនាំមួយរូប និងបានឡើងកាន់អំណាចដឹកនាំប្រទេសនៅឆ្នាំ១៩៨៥។
រហូតមកទល់ពេលនេះ លោក ហ៊ុន សែន បានកាន់អំណាចនៅកម្ពុជា អស់រយៈពេល ២៦ឆ្នាំ មកហើយ។ លោកគឺជាមេដឹកនាំដែលកាន់អំណាចយូរក្នុងចំណោមប្រទេសមួយចំនួនក្នុងតំបន់អាស៊ី បើប្រៀបធៀបទៅនឹងប្រទេសភូមា និងប្រទេសកូរ៉េខាងជើងនោះ។
ប្រធានគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស លោក កឹម សុខា មានប្រសាសន៍ថា គណបក្សផ្ដាច់ការ និងបក្សកុម្មុយនិស្តក្នុងពិភពលោកភាគច្រើនជ្រើសរើសមេដឹកនាំណាដែលខ្វះគុណធម៌ និងចិត្តដាច់។ បើគិតត្រឹមតែក្រោយការបោះឆ្នោតសកលឆ្នាំ១៩៩៣ ក្រៅតែពីលោក ហ៊ុន សែន ដែលជានាយករដ្ឋមន្ត្រីមុខដដែលៗអស់រយៈពេលជិត ២ទសវត្សមកនេះ គេឃើញរដ្ឋមន្ត្រី នៃក្រសួងសំខាន់ៗជាច្រើនរូបទៀត ដែលមានមុខដដែល មិនផ្លាស់ប្ដូរចេញសោះ ទោះជាការដឹកនាំរបស់ពួកគេមិនឃើញមានការរីកចម្រើនដ៏គួរឲ្យកត់សម្គាល់សម្រាប់ប្រជាជាតិក៏ដោយ។
អ្នកសង្កេតស្ថានការណ៍កម្ពុជា បន្តថា ដរាបណាមន្ត្រីធំៗទាំងនេះមានស្វាមីភក្ដិចំពោះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ជូនគណបក្សកាន់អំណាចនោះ វាជាការស្រេច គឺគេអាចរក្សាមុខតំណែងរបស់គេបានយូរ។
ក្រុមមេដឹកនាំនៃបណ្ដាប្រទេសដែលកាន់អំណាចយូរឆ្នាំក្នុងពិភពលោក ដូចជានៅប្រទេសអេហ្សីប (Egypt) ទុយណេស៊ី (Tunisia) យេមែន (Yemen) និងប្រទេសលីប៊ីយ៉ា (Libya) សុទ្ធតែត្រូវបានកម្លាំងមហាជនធ្វើការបះបោរទម្លាក់ ដោយសារតែពលរដ្ឋទាំងនោះមិនអាចទ្រាំរស់នៅតទៅទៀតក្នុងវប្បធម៌ផ្ដាច់ការ ប្រពៃណីនៃអំពើពុករលួយ បក្សពួក គ្រួសារនិយម និងភាពអយុត្តិធម៌ដ៏រ៉ាំ រៃនោះ៕
ខែកញ្ញា 13, 2011 
![១២-វិច្ឆិកា-០៩: លោក ថាក់ស៊ីន ឈីនណាវ៉ាត្រ (Thaksin Shinawatra) [រូបពាក់អាវស] ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនៅប្រាសាទអង្គរវត្ត ខេត្តសៀមរាប។ (RFA/Savyouth)](http://www.camnews.org/wp-content/uploads/2011/09/Thaksin305a.jpg "Thaksin305a")
Camnews 