ខែកញ្ញា 5, 2011 
ដោយ ហាស់ សាន
2011-09-05
វិទ្យុអាស៊ីសេរី
ក្រុមសកម្មជនបំបែកការសម្ងាត់របស់រដ្ឋាភិបាល ហៅថា WikiLeaks បានទម្លាយរឿងសម្ងាត់មួយនៅថ្ងៃទី៣០ សីហា ឆ្នាំ២០១១ នេះ អំពីជំនួបរវាងមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសអាមេរិកាំង និងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលជាន់ខ្ពស់។
AFTP: Chinese Vice President Xi Jinping toasts champagne with Cambodian Prime Minister Hun Sen during a signing ceremony at the Council of Ministers in Phnom Penh on December 21, 2009. China and Cambodia were to sign agreements on economic aid during the visit by Chinese Vice President Xi Jinping after
ជំនួបនេះអមដោយមន្ត្រីទូតវៀតណាមនាទីក្រុងហាណូយ នៅថ្ងៃ១៣ មករា ឆ្នាំ២០០៦ ដោយលើកយកបញ្ហានយោបាយ យុទ្ធសាស្ត្រ សន្តិសុខ និងសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ទៅពិភាក្សាគ្នាក្រៅផ្លូវការ។ ប្រទេសដែលអាមេរិកាំង និងវៀតណាមលើកទៅនិយាយគ្នា មានភូមា កម្ពុជា ឡាវ និងចិន។ តើ ស.រ.អា និងវៀតណាម មើលឃើញ ហើយយល់អំពីកម្ពុជា និងមេដឹកនាំខ្មែររបៀបណា? ពីរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន លោក ហាស់ សាន សូមជូនរបាយការណ៍សង្ខេបមួយទាក់ទងនឹងការវាយតម្លៃចេញពីប្រភពការទូតនោះ៖
ជំនួបមួយជាមិត្តភាព រវាងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកាំង និងរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម នាឱកាសទទួលទានអាហារថ្ងៃត្រង់ ឯនិវេសនដ្ឋានឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកាំង នៅក្រុងហាណូយ កាលពីជាង៥ឆ្នាំមុន សឲ្យឃើញខ្លះៗ អំពីវិធានការយុទ្ធសាស្ត្រវៀតណាម ហើយនិងទស្សនៈ ព្រមទាំងជំហរនយោបាយអាមេរិកាំងមកលើកម្ពុជា និងមេដឹកនាំរាជរដ្ឋាភិបាល។ វៀតណាមនិយាយផ្ដាំផ្ញើទៅកាន់ ស.រ.អា ឲ្យជួយទ្រទ្រង់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន របៀបប្រុងប្រយ័ត្ន ព្រោះថាលោក ហ៊ុន សែន មិនមែនធ្វើតាមវៀតណាមទាំងស្រុងនោះទេ។ ចំណែក ស.រ.អា នៅមានការមន្ទិលសង្ស័យ មិនទាន់អស់ចិត្តនឹងអំពើរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅឡើយ។
កិច្ចពិភាក្សាមុនសម័យបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០០៨ នោះ មានជំនួយការរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស Christopher R. Hill អមដោយឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកាំង ទីប្រឹក្សានយោបាយពីររូប និងជំនួយការមួយរូប។ ភាគីវៀតណាម មានជំនួយការរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសផ្នែកកិច្ចការអាមេរិក លោក ង្វៀង ឌឹកហ៊ុង (Nguyen Duc Hung) ជំនួយការរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស ផ្នែកកិច្ចការអាស៊ីអាគ្នេយ៍ លោក ដោ ង៉ុកសឺង (Do Ngoc Son) និងអតីតឯកអគ្គរដ្ឋទូតវៀតណាម ទ្រិញ គ្វាងថាញ់ (Trinh Quang Thanh) ដែលជាអគ្គនាយកវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ។
មន្ត្រីវៀតណាមទាំង ៣រូប បានសំដែងក្ដីបារម្ភចំពោះឥទ្ធិពលចិននៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ជាពិសេសនៅភូមា កម្ពុជា និង ឡាវ ហើយចង់ឲ្យ ស.រ.អា ចូលខ្លួនមកតំបន់នេះ ឲ្យឃើញវត្តមានច្បាស់ប្រាកដជាងមុនៗ។ មន្ត្រីវៀតណាមថា លោក ហ៊ុន សែន នឹងមិនមានសកម្មភាពនយោបាយទៅបានវែងឆ្ងាយទេ ព្រោះរវល់តែប្រឹងប្រែងធានាឲ្យមានការគាំទ្រសម្រាប់ពេលបោះឆ្នោតប៉ុណ្ណោះ។ វៀតណាមបារម្ភនឹងចិនជួលដី ៤ម៉ឺនហិកតារសម្រាប់ពេល ៩៩ឆ្នាំនៅភាគឦសាន ដែលជាប់នឹងព្រំប្រទល់តំបន់ខ្ពង់រាបខេត្តវៀតណាម។ លោក ដោ ង៉ុកសឺង ថ្លែងថា វៀតណាមព្រួយក្រែងប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅតាមតំបន់ព្រំដែន ត្រូវរុះរើលំនៅឋាន ព្រោះតែគម្រោងវិនិយោគចិនខាងរ៉ែបុកស៊ីដនោះ។ លោកថា រឿងព្រំដែនរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ត្រូវបក្សជំទាស់យកធ្វើជារឿងអន្តរជាតិ ឲ្យមានភាពល្អក់កករជាមួយអ្នកជិតខាងដូចគ្នា ប៉ុន្តែវៀតណាមមិនច្រឡោតទេ។ វៀតណាមដើរតាមមាគ៌ាច្បាប់អន្តរជាតិ និងកិច្ចព្រមព្រៀងនានាពីអតីតកាល ហើយធ្វើបែបណាឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរតាមជាយដែនមានជំនឿមុតមាំ តាមរយៈការជួយផ្ដល់មន្ទីរពេទ្យ និងសាលារៀនជាដើម។ លោក ដោ ង៉ុកសឺង ថ្លែងថា លោក ហ៊ុន សែន មានបញ្ញាវាងវៃណាស់ ហើយស្ដាប់វៀតណាមតែល្គឹកណាធ្វើអ្វីទៅងាយស្រួល និងបានផលដល់រូបលោកតែប៉ុណ្ណោះ ហើយថា លោក ហ៊ុន សែន មានសមត្ថភាពពូកែបំភ័ន្តភ្នែកអ្នកជិតខាងរបស់លោក ព្រមទាំងប្រទេសជាច្រើនក្នុងតំបន់នេះ។ លោកថា វៀតណាមមិនជ្រៀតជ្រែកស្រុកខ្មែរទេ គឺគ្រាន់តែប្រើឥទ្ធិពលឲ្យមានការកែលំអ រីកចំរើននៅភ្នំពេញប៉ុណ្ណោះ។
មន្រ្តីវៀតណាមបញ្ជាក់ថា ថៃ និងវៀតណាម មានផលប្រយោជន៍ជួនគ្នាក្នុងតំបន់នេះ ហើយថា ថៃមិនសូវទទួលបានការទុកចិត្តពីខ្មែរប៉ុន្មានទេ។ វៀតណាមចាត់ទុកសំឡេងជំទាស់ប្រឆាំងនឹងរបបគ្រប់គ្រងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ថាជាការបំផុសស្មារតីជាតិនិយម ដែលធ្វើឲ្យខូចទំនាក់ទំនងល្អជាមួយអ្នកជិតខាង និងសម្ព័ន្ធភាពរវាងបក្សប្រជាជន និងបក្សរាជានិយមហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច។
ចំពោះចំណាប់អារម្មណ៍របស់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមទាំងនោះ ដែលថ្លែងជម្រាបមន្ត្រីអាមេរិកាំងអំពីបញ្ហានៅប្រទេសកម្ពុជា លោក Christopher R. Hill មានទស្សនៈបែបនេះឆ្លើយតបទៅវិញ បញ្ហារបស់លោក ហ៊ុន សែន គឺថាលោកដូចជាមិនអាចការពាររបៀបគ្រប់គ្រងរបស់លោកបាននៅចំពោះវេទិកាសាធារណៈ ហើយផ្ទុយទៅវិញ ប្រើវិធីក្ដៅប្រឆាំងនឹងអ្នករិះគន់លោក។ លោក Christopher R. Hill បន្តថា អំពើរបស់លោក ហ៊ុន សែន នៅកម្ពុជា ក្លាយជាបញ្ហាទាក់ទាញការយកចិត្តទុកដាក់មិនកោតសរសើរ ហើយដែលអាចក្លាយជាស្ថានភាពមួយឯកោតែឯង មិនខុសពីភូមានោះទេ។ ត្រង់ចំណុចនេះ លោក ដោ ង៉ុកសឺង ប្រមើលឃើញថា លោក ហ៊ុន សែន នឹងមិនបណ្ដោយឲ្យវែងឆ្ងាយពេកនោះទេ ព្រោះលោកជាមនុស្សស្គាល់ការពិតជាក់ស្ដែង និងមានវិចារណញ្ញាណគិតគូដ៏សមរម្យ៕
Camnews 